Promovendi ontrafelen Romeinse grafwetten en maritieme regels
Het Leids Universiteits Fonds heeft twee subsidies toegekend voor rechtshistorisch onderzoek. Deze financiering ondersteunt projecten over de bescherming van graftekens en de beperking van maritieme aansprakelijkheid, uitgevoerd door promovendi Eva Drommel en Tim Lubbers.
Vanuit het Fonds voor Romeins Recht in Zuid-Frankrijk werd 12.000 euro toegekend aan onderzoek naar de bescherming van graftekens. Vanuit het het mr.ir. Deisz Barendregt Fonds werd 13.500 euro toegekend voor onderzoek naar maritieme aansprakelijkheidsbeperking. Hoofdaanvrager was professor Egbert Koops. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Eva Drommel en Tim Lubbers, beiden als promovendus verbonden aan de afdeling Rechtsgeschiedenis.
Bescherming van grafrust en graftekens
Eva Drommel gaat onderzoek doen naar de Romeinse bescherming van grafrust en graftekens. Een veilige laatste rustplaats voor het lichaam is in alle tijden een delicate kwestie. Het graf was in Romeinse ogen een plaats waar de overledene bleef wonen om door zijn nageslacht te worden vereerd. Graven werden gebouwd als huisjes in een heuse dodenstad (necropolis). De graftekens gaven aan voor wie en door wie het graf was gebouwd. De teksten sloten buitenstaanders uit en bedreigden hen met straffen voor schending van de grafrust. Verboden toegang voor onbevoegden dus.
Graven en graftekens waren religieuze zaken (res religiosa), maar de teksten op graftekens hadden juridische consequenties in de wereld van de levenden. Grafschennis was een ernstig vergrijp met verschillende privaat- en strafrechtelijke rechtsgevolgen. Daarmee rijst de vraag of de bescherming van grafrust vooral een zaak was van de nabestaanden, of toch van de overheid. Of was het aan de overleden opsteller van het grafteken om daartussen te kiezen? Het onderzoek gaat in op de vraag hoe privaat- en strafrechtelijke handhaving van Romeinse grafrust plaatsvond, en hoe de remedies uit deze rechtsgebieden zich tot elkaar verhielden.
Beperking van maritieme aansprakelijkheid
Tim Lubbers promoveert op de historische ontwikkeling van beperking van maritieme aansprakelijkheid. Hoewel deze eeuwenoude rechtsfiguur een belangrijke rol speelt in de maritieme handelspraktijk, is over de historische wortels maar weinig bekend. Met de subsidie uit het Mr.ir. Deisz Barendregt Fonds kunnen de implicaties van het promotieonderzoek worden vertaald naar een groter publiek. Tim gaat twee artikelen daarover schrijven. In het eerste artikel beoordeelt hij de kracht van de rechtshistorische argumenten die naar voren worden gebracht in het lopende debat over wenselijkheid en rechtvaardiging van aansprakelijkheidsbeperking. Een tweede artikel is gericht op specialisten uit de maritieme rechtspraktijk en behandelt de rederij in het Nederlandse recht.
Met de toekenning van deze twee LUF-subsidies krijgt het rechtshistorisch onderzoek in Leiden opnieuw een stimulans.
Met de bijdrage van onze schenkers ondersteunt het LUF innovatieve projecten van talentvolle, veelal jonge, onderzoekers zoals Eva Drommel en Tim Lubbers. Zo kennen we jaarlijks subsidies toe aan onderzoeks- en onderwijsprojecten op diverse wetenschapsgebieden. Een deel van de bijdragen komt uit onze fondsen op naam.
Tekst: Wouter Geerts (redacteur Faculteit der Rechtsgeleerdheid)
Beeld: Tim Lubbers (links) en Eva Drommel (midden)