Subsidie voor onderzoek naar ruimtelijk inzicht en opsporing van alvleesklierkanker
Wetenschappers Dietsje Jolles en Agustin Enciso Martinez ontvangen dit jaar de Praesidium Libertatis Subsidie. Jolles ontvangt van het Leids Universiteits Fonds (LUF) een bedrag van 75.000 euro voor haar onderzoek naar ruimtelijk inzicht; Enciso Martinez krijgt datzelfde bedrag voor zijn onderzoek naar vroegtijdige opsporing van alvleesklierkanker.
De LUF Presidium Libertatis Subsidie wordt toegekend aan jonge getalenteerde onderzoekers om vernieuwende en originele onderzoeksideeën te ontwikkelen. Dietsje Jolles, universitair hoofddocent aan het Instituut Pedagogische Wetenschappen van de Universiteit Leiden, gebruikt de subsidie voor onderzoek naar de ontwikkeling van ruimtelijk inzicht. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is ruimtelijk inzicht namelijk te trainen. Bovendien speelt het een belangrijke rol bij hoe goed je bent in bètavakken. 'Dat we hier weinig over weten is dus een gemiste kans in het onderwijs', aldus Jolles.
Belang van ruimtelijke vaardigheden
Met haar onderzoek hoopt Jolles meer inzicht te krijgen in de oorzaken van individuele verschillen in ruimtelijk inzicht, de trainbaarheid van ruimtelijke vaardigheden en hoe deze bijdragen aan prestaties in bètavakken. Het onderzoek richt zich dan ook op leerlingen uit groep 7 en 8. 'Als we weten in welke mate ruimtelijk inzicht te trainen is voor verschillende leerlingen, kunnen we hier beter op inspelen in het onderwijs. Bovendien hoop ik bij te dragen aan de bewustwording bij leraren, scholen en beleidsmakers van het belang van ruimtelijke vaardigheden.'
Vernieuwend bloedonderzoek
Postdoctoraal onderzoeker aan het LUMC Agustin Enciso Martinez heeft de LUF-subsidie ontvangen voor zijn onderzoek naar de vroegtijdige opsporing van ductaal adenocarcinoom van de pancreas (PDAC), een specifieke vorm van alvleesklierkanker. Er wordt verwacht dat PDAC in 2030 de tweede belangrijkste oorzaak van sterfgevallen door kanker is. Alvleesklierkanker is namelijk een van de dodelijkste vormen van kanker, omdat het bijna altijd in een laat stadium ontdekt wordt.
'Ik hoop dat deze nieuwe aanpak zal leiden tot een eerdere diagnose van alvleesklierkanker'
Het onderzoeksteam waar Enciso Martinez deel van uitmaakt heeft onlangs een unieke tumorspecifieke suiker aangetroffen op kleine blaasjes die door PDAC-tumorcellen in het bloed worden vrijgegeven. Hij wil dan ook onderzoeken of deze tumorspecifieke suiker in een vroeg stadium van de ziekte opgespoord kan worden. 'Ik hoop dat deze nieuwe aanpak zal leiden tot een eerdere diagnose van alvleesklierkanker, vooral bij mensen met een verhoogd risico. Deze nieuwe tool in de strijd tegen deze vreselijke ziekte kan hopelijk uiteindelijk levens redden.'
De LUF Praesidium Libertatis Subsidie wordt toegekend aan jonge getalenteerde onderzoekers die in staat worden geacht vernieuwende en originele onderzoeksideeën (verder) te ontwikkelen. De subsidie omvat een geldbedrag van 75.000 euro, dat beschikbaar wordt gesteld vanuit de Stichting Praesidium Libertatis I, onderdeel van het LUF. De volgende aanvraagronde is in het voorjaar van 2026.
Tekst: Wilke Martens