Verzamelen, roofkunst en teruggave

Spreker: prof.dr. Pieter ter Keurs
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen of bellen naar Peter Kasbergen, via peter@public-cinema.com of 06 285 089 48.

Verzamelen, roofkunst en teruggave

De afgelopen jaren heeft het onderwerp roofkunst meer dan ooit in de belangstelling gestaan. Soms lijkt het wel alsof alles wat in onze musea ligt geroofd is. De discussies over dit onderwerp gaan met veel emoties gepaard en de nuance is vaak ver te zoeken. 

Het roven van kunst, of andere belangrijke voorwerpen, is niet nieuw. Het kan vanuit verschillende invalshoeken worden bekeken. Waarschijnlijk is het zo oud als de mensheid en het komt overal in de wereld voor. Wij vinden het ethisch onverantwoord, maar het blijkt ook positieve aspecten te hebben. Om te bepalen of iets roofkunst is of niet is veel onderzoek nodig. Daarvoor gebruiken wij een breed scala aan disciplines, onder meer (kunst)geschiedenis, rechten, psychologie en culturele antropologie. Dat maakt een goed begrip van roofkunst complex, maar ook uitdagend. Het laat onder meer zien dat de drang om te bezitten blijkbaar universeel menselijk is. Waar komt die drang vandaan? En wat doet het met ons?

Over de spreker
Professor Pieter ter Keurs is emeritus hoogleraar Musea, Collecties en Samenleving aan de Universiteit Leiden. Eerdere functies die hij heeft bekleed waren conservator Indonesië bij het Rijksmuseum voor Volkenkunde (nu Wereldmuseum, Leiden) en hoofd Collecties en Onderzoek bij het Rijksmuseum van Oudheden, Leiden. Tevens was hij bijzonder hoogleraar Antropologie van Materiële Cultuur. Tussen 2019 en 2024 was hij eveneens directeur van het Centre for Global Heritage van de universiteiten in Leiden, Delft en Rotterdam. Ter Keurs heeft onderzoek gedaan in Papoea Nieuw-Guinea en Indonesië. Hij heeft grote erfgoedprojecten geleid en tentoonstellingen gemaakt in Leiden, Amsterdam, Jakarta, Manilla, Parijs en Tunis.

Zonder Europa reddeloos verloren

Spreker: prof.dr. Monica den Boer
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar Cleveringacomitélid Marco Kielstra via marco.kielstra@vanoord.com of bellen naar 06 1191 2992.

Zonder Europa reddeloos verloren

Over het belang van Europese samenwerking voor een klein land met grote potentie
Deze lezing zet een aantal dreigingen voor Nederland op een rij, zoals oorlog op het continent, ondermijning door de georganiseerde misdaad en klimaatonveiligheid. Politie, justitie en defensie bouwen al jaren aan vergaande samenwerking. Nederland bevindt zich echter op een politiek-strategisch kruispunt, want wil het vaandeldrager zijn van deze ontwikkeling of juist de behoedzame partner die op de rem gaat staan? Welke dilemma's brengt deze strategische keuze met zich mee, en wat is de kosten-baten-analyse van Europese samenwerking op het terrein van veiligheid?

Vanaf nu hebben ouderen de toekomst!

Spreker: prof.dr. Wilco Achterberg
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u contact opnemen met Cleveringacomitélid de heer Numan via gijsnuman@hotmail.com of 06 535 466 40.

Spreker: prof.dr. Willem Otterspeer

Woensdag 27 november 2024

Meer informatie volgt zo spoedig mogelijk. Als u vragen heeft horen wij het graag via cleveringa@luf.leidenuniv.nl.

De lange arm: het gevaar van spionage en buitenlandse inmenging

Spreker: mr.drs. Willemijn Aerdts
Voertaal: Nederlands

Met vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar cleveringa@luf.leidenuniv.nl.

Over de lezing
De lange arm: het gevaar van spionage en buitenlandse inmenging
Tijdens dit college zal Willemijn Aerdts ingaan op de fenomenen spionage en buitenlandse inmenging en aan de hand van voorbeeld de impact van deze activiteiten op de Nederlandse samenleving schetsen.

Landschapsmanagement, 125.000 jaar geleden? Over de impact van Neanderthalers op flora en fauna

Spreker: prof.dr. Wil Roebroeks
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen of bellen naar Cleveringacomitélid de heer Westerink via erikjwesterink@gmail.com of 06 204 931 71.

Over de lezing

Grootschalig archeologisch onderzoek in een bruinkoolgroeve bij Halle (Duitsland) heeft een unieke dataset opgeleverd met betrekking tot de planten- en dierenwereld 125.000 jaar geleden, en over de rol van mensachtigen (Neanderthalers) in dat ecosysteem. De lezing gaat kort in op het veldwerk in de spectaculaire setting van een bruinkoolgroeve, en richt zich met name op de impact die jager-verzamelaars op hun omgeving hadden, onder andere  door hun gebruik van vuur en de jacht op (soms: zeer) grote herbivoren. Omdat de warme periode (interglaciaal) van 125.000 jaar geleden vaak gebruikt wordt als een baseline voor een hedendaagse natuurlijke vegetatie zónder menselijke invloed, zijn deze gegevens ook buiten de archeologie van belang.

Waartoe wetenschap verplicht: academische vrijheid als ingeperkte meningsuiting

Spreker: dr. Pieter Slaman
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar info@gelderseacademie.nl. 

Sprekers

• Dr. Pieter Slaman - ‘Waartoe wetenschap verplicht. Academische vrijheid als ingeperkte meningsuiting’
• Janice Deul, Afro-Nederlandse journalist, DIE-professional en mode-/cultuuractivist - 'We should all be activists'

Spreker: prof.dr. Heleen Dupuis
Voertaal: Nederlands

Omdat wij het gedachtengoed van Cleveringa graag met anderen willen delen, zijn introducés (al dan niet uit Leiden) van harte welkom. 

Graag ontvangen wij uw aanmelding uiterlijk 18 november a.s. via het aanmeldformulier. Met vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar Cleveringacomitélid de heer Van Lanschot via mvl001@kpnmail.nl. 

Making Europe Great Again? After the presidential elections: Europe in a changing world

Speakers: Monika Sie Dhian Ho and Jan Paternotte (to be confirmed)
Language: English

*Signing up for the dinner can be done until 25 November 09:00 a.m.

Making Europe Great Again? 

Whoever wins the US election, it is clear that Europe will face some major challenges in the coming years. There are no signs that the wars in Ukraine and Israel/Gaza will end soon. Whether the United States will continue to support Ukraine or leave it to Europe is a big question. What is clear, however, is that they will be focusing more on the Indo-Pacific region, for economic reasons but also in view of the further rise of China as an economic and military superpower. China presents itself as the champion of the Global South, but not without making some of its partners in Africa and Asia dependent on it.

How should Europe react to these developments? Should it prepare for a more independent role? Is such a role realistic? Or should it seek to strengthen NATO and keep America interested in its traditional North Atlantic links, with or without Britain? How should it position itself vis-à-vis the Global South? What strategy is advisable in a world where local conflicts can easily explode but are no longer defined by a simple East-West dichotomy?

Speakers

Monika Sie Dhian Ho is General Director of the Clingendael Institute for international affairs. She is also vice-president of the State Committee on Demographic trends 2050 and a lecturer at the Netherlands School of Public Administration in The Hague. Earlier she was a lecturer in International Relations and International Political Economy at Leiden University, researcher with the Netherlands Scientific Council for Government Policy WRR, and Director of the Wiardi Beckman Foundation, the social-democratic think tank in the Netherlands.

(To be confirmed) Jan Paternotte is a Member of Parliament for D66. He studied international relations and international law and is a specialist in American History. In Parliament, he is his party’s specialist on foreign affairs and Europe, foreign trade, higher education, and the media. He lives in Leiden.

Smartphones en andere technologie: Een vloek of zegen voor het welzijn van jongeren?

Spreker: dr. Carlijn Bergwerff
Voertaal: Nederlands

Als er vragen zijn kunt u contact opnemen met Cleveringacomitélid de Jan Peter Weitenberg via 06 54 96 77 76 of mailen naar cleveringa@luf.leidenuniv.nl. 

Over de lezing​​​​​​
In deze lezing zal dr. Carlijn Bergwerff, universitair hoofddocent pedagogische wetenschappen en kinderpsycholoog, ons meenemen in de wereld van moderne technologie en de impact ervan op de mentale en sociale ontwikkeling van jongeren.

Met een kritische blik bespreekt dr. Bergwerff zowel de uitdagingen als de kansen die smartphones en digitale media bieden voor de jeugd van vandaag. Zijn sociale media en smartphones de oorzaak van een wereldwijde mentale gezondheidscrisis onder jongeren of ligt dit genuanceerder? Wat zijn mogelijk positieve kanten van digitale media en hoe kunnen innovatieve behandelingen (bijvoorbeeld middels Virtual Reality) bijdragen aan de geestelijke gezondheidszorg?

We hopen u te mogen verwelkomen voor een inzichtelijke sessie die ruimte biedt voor vragen en discussie.

Vergissen is wenselijk

Spreker: prof.dr. Ellen de Bruijn
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar Cleveringacomitélid de heer R.C. Guldenmund (r.c.guldenmund@hotmail.com) of naar Cleveringacomitélid Gunnar van der Hofstede (olafsvik@gmail.com).

Over de lezing

Een lezing over het maken van fouten, en welke inzichten psychologisch en neurocognitief onderzoek van de laatste decennia ons daarover geleerd heeft. Ofwel 'Vergissen is wenselijk'.

Spreker: prof.dr. Hermelijn Smits
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar de Cleveringacomitéliden via riannebruens@hotmail.com of jbonnemaijer@planet.nl.

Spreker: prof.dr. Wim Voermans
Voertaal: Nederlands

Met vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar cleveringa@luf.leidenuniv.nl.

De oorlog in Gaza - onherstelbare breuk in de politiek van de herinnering van de Holocaust?

Spreker: prof.dr. Frank van Vree
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u mailen naar Cleveringacomitélid mevrouw Van Dam via vdammieras@zeelandnet.nl.

Over de lezing

"Na de massale terreuracties van Hamas tegen burgers in Israël is de regering van dat land een grootscheepse, nietsontziende militaire campagne begonnen in Gaza, met tienduizenden doden als gevolg. Daarnaast vonden wijdverbreide acties plaats door militairen en gewapende kolonisten in de bezette gebieden. Dit geweld heeft wereldwijd, ook in Israël zelf, geleid tot scherpe reacties, protesten en demonstraties, waarbij vooral Westerse regeringen een soort middenweg probeerden te bewandelen, door enerzijds kritiek te leveren maar anderzijds geen wezenlijke belemmeringen op te werpen.

In hun verdediging beroepen alle partijen zich op de herinnering aan de Holocaust. De verdedigers van het Israëlische geweld stellen 7 oktober soms zelfs op één lijn met de Holocaust, beschuldigen critici ervan antisemitisch te zijn en verdedigen het rücksichtlose optreden van Netanyahu als een legitiem recht op zelfverdediging. Hun tegenstanders wijzen daarentegen op de boodschap die decennialang is uitgedragen in Holocaust-herdenkingen, musea en educatie: ‘Nooit weer’ als een universele opgave voor de mensheid.

In deze lezing zal uitvoerig worden ingegaan op het ontstaan van de herinneringscultuur rond de Holocaust, hoe deze politiek gestalte kreeg en met name sinds de jaren negentig wereldwijd werd uitgedragen, zoals ik heb beschreven in mijn onlangs verschenen boek Nederland en de herinnering aan de Jodenvervolging. Een verdere analyse laat zien dat deze herinneringscultuur altijd interne spanningen heeft gekend, spanningen die rond de oorlog in Gaza tot een uitbarsting zijn gekomen. De vraag is hoe onherstelbaar die breuk is: heeft de Holocaust als basis van een universele en radicale politiek van mensenrechten afgedaan?"

Over de spreker
Frank van Vree is emeritus hoogleraar Geschiedenis van oorlog, conflict en herinnering aan de Universiteit van Amsterdam. Van 25 november 2023 tot 25 november 2024 is hij Cleveringahoogleraar aan de Universiteit Leiden. De titel van zijn oratie bij de aanvaarding van die leerstoel was ‘Het verleden als ritueel. Over de “les van de geschiedenis” voor het heden’, het thema was de spanning tussen wetenschap en herdenken.

Frank van Vree was tot 2021 directeur van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (2016-2021). Daarvoor was hij decaan van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam (2012-2016) en hoogleraar Mediastudies (2001-2016). Hij stond aan de wieg van de mediastudies en de opleiding journalistiek van de Amsterdamse universiteit. Eerder bekleedde hij een leerstoel Mediageschiedenis aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Kwetsbare en ook weerbare jeugd

Sprekers: dr. Lina van Drunen en dr. Moji Aghajani
Voertaal: Nederlands

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u contact opnemen met Cleveringacomitélid Frederieke Dijkman-Post via dijkmanpost@outlook.com

Over de lezing
Een duolezing over de impact van cognitieve verrijking en deprivatie op de hersenontwikkeling bij adolescenten en hoe precisie-psychiatrie en AI nieuw en meer inzicht kunnen bieden op de ontwikkeling van gezond gedrag of stoornissen in de kinderpsychiatrie.

De boze burger in historisch perspectief

Spreker: prof.dr. Henk te Velde
Voertaal: Nederlands

*Dt is inclusief borrel en diner met drie consumpties en koffie/thee. Het diner bestaat uit een gevarieerd lopend buffet. Ieder krijgt bij binnenkomst drie consumptiebonnen.

Parkeergelegenheid
Vlakbij is er gelegenheid om te parkeren op de ’s Gravenhof of aan de Martinetsingel voor de Rechtbank.

Voor vragen over de bijeenkomst kunt u contact opnemen met Cleveringacomitélid de heer Herbert Wevers via h.e.wevers@gmail.com of 06 538 060 44.