Wereldwijde klimaatverandering

Ook Michiel Veldhuis zoekt naar antwoorden waar de wereld om zit te springen. Hij is als ecoloog verbonden aan het interdisciplinaire programma Liveable Planet en onderzoekt de invloed van wereldwijde klimaatverandering op de Afrikaanse savanne.

'Op veel plaatsen plegen we extreme roofbouw op de natuur en daarmee zadelen we onszelf en onze kinderen op met een enorm probleem,’ vertelt hij. ‘In delen van Afrika zijn enorme veranderingen gaande. Onze wetenschappelijke kennis kan een belangrijke bijdrage leveren aan dit gigantische vraagstuk.'

Voor Veldhuis, die vorig jaar werd verkozen tot Discoverer of the Year, is Leiden de ideale universiteit om onderzoek te doen. 'Met Naturalis, het Instituut Biologie Leiden en het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden is Leiden de hotspot voor milieuwetenschappers. Onze kennis van de ecosystemen en biodiversiteit van Afrika kan ervoor zorgen dat welvaart en duurzaamheid eindelijk samengaan.'

Grote gevolgen voor de biodiversiteit en ecosystemen

Met zijn onderzoek draagt Veldhuis mogelijk bij aan de duurzame ontwikkeling van een betere toekomst – zonder daarbij de omgeving en biodiversiteit op te offeren. In Nederland is de stikstofcrisis al een hele opgave, maar in Afrika is duurzame ontwikkeling nog veel complexer. ‘Dat komt omdat het aantal mensen heel hard groeit,’ aldus Veldhuis. ‘In Tanzania alleen al is in de afgelopen vijftig jaar het aantal mensen vervijfvoudigd. Stel je voor dat er in Nederland over vijftig jaar 75 miljoen mensen zouden wonen. En dat al die mensen moeten worden gevoed en van schoon water, energie en medische hulp worden voorzien.’

Het betekent een druk op het landgebruik, met alle gevolgen voor de biodiversiteit en ecosystemen. ‘Ik ben ontzettend geïnteresseerd in het begrijpen van mens-natuur interacties en oplossingen zoeken voor die conflicten,’ vertelt Veldhuis. In grote delen van Afrika zijn ecosystemen nog intact. 'De ontwikkelingen die in gaande zijn op dat continent brengen enorme veranderingen aan. Dat is een gigantische vraagstuk waar wetenschappelijke kennis een wezenlijke bijdrage kan leveren. De potentiële impact daarvan is een enorme drijfveer voor mij.’

Onderzoek in een andere cultuur en samenleving

Naast die gevolgen voor de natuur, komen er bij het onderzoek ook uitdagingen kijken. Neem het werken in een cultuur, taal en samenleving die je niet eigen is. Ook reist Veldhuis vaak naar afgelegen gebieden, zoals de Serengeti – een plek even groot als Nederland zonder verharde wegen. Om daar te kunnen werken is het onderhoud van de Landcruiser en een goede assistent en chauffeur essentieel. 

De sleutel tot toekomstig succes ligt in de opleiding van en samenwerking met lokale mensen die de kar moeten gaan trekken. Een kerntaak van de onderzoeker is dus de overdracht van kennis. ‘Het opleiden van Afrikaanse Masterstudenten, promovendi en Postdocs,’ aldus Veldhuis. ‘Zodat zij die kennis kunnen gaan toepassen in het dagelijks bestuur.’

Talent alleen is niet genoeg. Juist nu de wereld snakt naar slimme en duurzame antwoorden, is het van belang om onderzoekers de kans geven om hun werk te doen. Leiden heeft het talent en de kennis om mee te denken over structurele oplossingen, maar zonder financiële steun gaan veel onderzoeken niet door en blijven vragen onbeantwoord. Daarom vraagt het Leids Universiteits Fonds iedereen die onze universiteit een warm hart toedraagt om samen het verschil te maken. Voor de talenten van nu, zodat zij bij kunnen dragen aan de wereld van morgen!