‘We proberen ons te concentreren op onze studie, maar onze gedachten zijn ergens anders’
De Oekraïense Daniela en Oksana studeren allebei in Leiden – Daniela doet de bacheloropleiding International Relations and Organisations bij Wijnhaven in Den Haag, Oksana is eerstejaars Psychologie in Leiden. Sinds 24 februari - de nacht waarin Poetin begon met de bombardementen op Oekraïne - is hun leven totaal veranderd. Ze vertellen ons over hun ervaringen, en het belang van een noodfonds voor studenten.
Onveranderde situatie
‘Ik weet niet hoe ik me nu normaal moet voelen,’ zegt Daniela, ‘Ik weet dat ik geconcentreerd moet studeren en opdrachten moet maken, maar mentaal ben ik er niet bij.’ Het weer was mooi afgelopen maand, benadrukt ze, zonnig. ‘Maar mijn gedachten zijn in Oekraïne, bij mijn familie. De situatie verbetert niet daar, het lijkt wel of er geen genade is, mensen gaan dood. Het Russische leger bombardeert alles wat ze tegenkomen onderweg; kleuterscholen, winkelcentra, ziekenhuizen.. Er is geen enkele veilige plek. En al mijn familie is in Oekraïne, ik maak me echt zorgen om hen. Ik heb vrienden van negentien die nu opeens in het leger zitten.’
‘Ik probeer mijn land te steunen met het delen van échte informatie’
De familie van Daniela kan niet vluchten, nu de dienstplicht is ingevoerd voor de mannen in het land. ‘Mijn vader kan niet weg of de grens over, mijn moeder wil bij hem blijven en ik heb een zusje van twaalf die bij hen woont. Het is te gevaarlijk om door Oekraïne te reizen, laat staan ergens de grens over te gaan,’ vertelt ze. ‘Ik heb elke dag contact met hen, daar ben ik heel dankbaar voor. Als ik ze niet meer zou kunnen appen zou ik gek worden.’
Op de vraag wat ze doet om zich nog enigszins oké te voelen, reageert de studente afgemeten. ‘Dat lukt niet,’ zegt ze, ‘maar wat ik wel kan doen, is de juiste informatie delen. Optreden in een symposium zoals dat in de Hooglandse kerk, verhalen delen met de internationale gemeenschap om me heen in Den Haag.. Als ik verhalen deel begrijpen mensen hopelijk wat er echt gebeurt en voorkom ik dat ze verkeerd worden voorgelicht. Mensen in Rusland zijn nu te veel gehersenspoeld, ze geloven het nepnieuws op hun tv en willen niet meer naar je luisteren. Zelfs Russische militairen in Oekraïne die hun moeders telefonisch vertellen dat de situatie in het echt anders is dan op tv, worden voor leugenaar uitgemaakt. Dus ik probeer mijn land te steunen met het delen van informatie, maar ik zou willen dat ik meer kon doen.’
Financiële steun is noodzakelijk
Oksana vertelt dat ze zich zoveel mogelijk probeert te focussen op haar studie – haar droom. Als eerstejaars Psychologie ging het tot nu toe heel goed. ‘Nu doe ik over dingen die me normaalgesproken twee uur kostten, vier uur,’ zegt ze. ‘Ik ben aan het leren voor mijn tentamens, en daarna ga ik op zoek naar een parttime baantje. Ik wilde me eigenlijk volledig focussen op de studie, maar de situatie is door de oorlog zodanig veranderd dat ik extra inkomen nodig heb.’ Oksana krijgt de komende maanden financiële hulp uit het noodfonds van het Leids Universiteits Fonds, zodat ze haar collegegeld kan betalen. ‘Mijn ouders kunnen helaas niet meer werken door de oorlog – ze gaan elke dag naar een schuilkelder. Daardoor kunnen ze mijn studie niet meer betalen.’
'Ik ben de donateurs van het noodfonds erg dankbaar, ik waardeer het ontzettend'
Voor Oksana is de financiële steun noodzakelijk. ‘Ik weet niet wat er anders was gebeurd. Dit is niet de juiste tijd om geld te lenen van (Oekraïense) vrienden, iedereen zit in hetzelfde schuitje. Er zijn ook geen andere organisaties waar ik financiële steun van ontvang. Dus ik ben de donateurs van het noodfonds erg dankbaar, ik waardeer het ontzettend.’
Mentale support van vrienden
Daniela krijgt gelukkig veel liefde van de internationale vrienden die ze heeft gemaakt. ‘Elke vorm van steun is nuttig, elke organisatie die nu probeert te helpen is nuttig. Het is geweldig wat het noodfonds van het LUF voor Oekraïense studenten doet, hoeveel geld er wordt opgehaald. Maar de grootste steun die ik op dit moment kan krijgen is het praten met mijn familie, weten dat zij niet in direct gevaar zijn.’
Ook Oksana heeft nu geen behoefte aan mentale hulp van de studentenpsycholoog. ‘Ik weet dat het bestaat en dat ik altijd aan de bel kan trekken, maar op dit moment wil ik liever niet praten over de situatie. Ik wissel met mijn Oekraïense vrienden gedachten en gevoelens uit, dat helpt een beetje. Ook probeer ik wat van de theorie die ik leer tijdens mijn colleges in te zetten voor mezelf. En ik zeg tegen mezelf dat alles goedkomt. Maar het constant zien van grimmige beelden en foto’s uit de regio is wel zwaar voor mijn mentale gesteldheid. Misschien als mijn geestelijke toestand verslechtert, dat ik dan eens met een psycholoog ga praten.’
Studeren in de toekomst
Over de toekomst zijn de twee studenten het eens – na het behalen van hun bachelor hopen ze een master te kunnen doen. Daniela is strijdlustig. ‘Ik ga mijn uiterste best doen om verder te studeren, ik vertrouw op mezelf. Ik doe immers een politieke bachelor: If not me, who? Ik geloof dat ik de juiste persoon ben om iets te veranderen in de toekomst. Dat is mijn pad. En ik ga er alles aan doen om af te studeren.’
*In verband met de bescherming van de privacy van de studenten zijn sommige namen van betrokkenen gefingeerd.
Studenten die getroffen worden door de oorlog in Oekraïne kunnen rekenen op onze steun. Wil jij ook helpen? Doneer dan nu aan het noodfonds!
Foto: AP-foto stadhuis Charkov